PočetnaSatovi od A do ŽRečnik časovničarskih termina

Rečnik časovničarskih termina

Ovaj rečnik pojmova vezanih za satove (od A do Ž) sveobuhvatan je pregled časovničarskih termina i definicija.

Za bržu i precizniju pretragu upišite traženu reč u polje Pretraga

Akrilno staklo (acrylic glass): Akril je tip providne plastike koja se koristi kao staklo na satovima. Veoma je elastična i otporna na lomljenje, ali se može relativno lako ogrebati. Ogrebotine na akrilu se jednostavno poliraju.
Alarm (alarm feature): Funkcija omogućuje da sat zvoni u zadato (podešeno) vreme.
Altimetar ili visinomer (altimeter): Funkcija na nekim satovima, posebno pilotskim i terenskim sportskim modelima, meri nadmorsku visinu.
Amplituda (amplitude): Najveće rastojanje koje balansni točak mehanizma postiže prilikom jedne poluoscilacije – kada rotira jednom od krajnje leve do kranje desne tačke u odnosu na osovinu. Amplituda se meri vibrografom i izražena je u stepenima. Mehanički satovi imaju amplitudu u rasponu od 270° do 320°. Ukoliko su izmerene vrednosti van ovog raspona, satu je najverovatnije potreban servis.
Analogni prikaz (analog display):Vrsta prikaza na brojčaniku sa dvanaest podeoka, i kazaljkama koje pokazuju tačno vreme.
Anglaža (anglage): Tehnika kojom se grube ivice određenih komponenata mehanizma ručno turpijaju i poliraju pod uglom od 45°, kako bi se uredile i ulepšale. Nova iskošena ivica najčešće se polira do izuzetno visokog sjaja.
Anker (pallet fork): Sastavni deo zaprečnog mehanizma s polugom. To je deo koji zaustavlja i otpušta zupčanik zaprečnog mehanizma.
Antimagnetski sat (anti–magnetic watch): Satovi otporni na oštećenja ili odstupanja kada su izloženi jakom magnetnom polju.
Antirefleksni premaz (anti-reflective coating): Vrsta optičkog premaza koji se nanosi na površinu stakla kako bi se smanjila refleksija svetla i poboljšala čitljivost brojčanika.
Atomsko merenje vremena (atomic timekeeping): Funkcija koja obezbeđuje tačnost sinhronizacijom sata sa atomskim satom putem radio-signala.
Automatski sat (automatic watch): Sat sa mehaničkim kalibrom koji se namotava pokretom ručnog zgloba. To mu omogućuje rotor, metalni teg koji se pomera sa svakim pokretom.

Balansa ili nemirnica (balance wheel): Oscilujući deo mehaničkog mehanizma, koji deli vreme na jednake segmente.
Belo zlato (white gold): Legura zlata, nikla i cinka koja ima belu boju sličnu platini. Koristi se u časovničarskoj industriji sa čistoćom od 18 karata, što znači da sadrži 75% čistog zlata i 25% nikla i cinka.
Biokeramika (bioceramics): Materijal dobijen od keramičkog praha cirkonijum-oksida (dve trećine) i plastike iz biološkog izvora (jedna trećina). Swatch korporacija je vlasnik patenta za biokeramiku.
Brojčanik ili ciferblat (watch dial): Lice sata na kome se prikazuju vreme i druge funkcije.
Brojevi (numerals): Numeričke oznake na brojčaniku.
Bronza (bronze): Legura sastavljena od dva elementa – bakra i kalaja. U časovničarskoj industriji se koristi za izradu kućišta i narukvica.
Pored bakra i kalaja u bronzu se mogu staviti i drugi metali u određenom, manjem procentu kako ne bi previše menjali boju legure. U zavisnosti od elemenata u datoj leguri bronze, njena tvrdoća, fleksibilnost, stvaranje patine i druga svojstva mogu varirati.
Brunirani čelik (blued steel): Termički obrađen čelik koji usled visokih temperatura menja boju, najčešće u plavu. Uglavnom se bruniraju kazaljke satova i šrafovi u mehanizmu. Plavi oksidni sloj povećava otpornosti čelika na koroziju. Zbog dodatne otpornosti i postojanosti plave boje, koja nastaje samo na određenim temperaturama, bruniranje je sastavni deo tradicionalnog časovničarstva.

COSC (Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres): Švajcarski zvanični institut za kontrolu hronometara, odgovoran za sertifikaciju tačnosti i preciznosti mehanizama švajcarskih satova.

Čelik (steel): Legura gvožđa i ugljenika visoke čvrstoće ima odličnu otpornost na rđu. U časovničarskoj industriji se koristi za izradu kućišta i narukvica. Najčešće je u upotrebi nerđajući čelik oznake 316L zbog visoke otpornosti na rđu, toplotu i magnetizam.
Pored 316L, u upotrebi su razne druge legure, među kojima se izdvaja nerđajući čelik oznake 904L koji, zbog višeg stepena otpornosti na rđu i magnetizam te izuzetno visokog sjaja, koristi Rolex.

Datumski disk (date wheel): Kružni prsten ili disk na kome su ispisani brojevi od 1 do 31. Određeni sklop zupčanika u mehanizmu rotira disk jednom dnevno, a brojevi, tj. datum mogu da se vide kroz prozorčić za prikaz datuma na brojčaniku.
Diašok (diashock): Sistem zaštite balanse od udaraca, koji je razvio Seiko. U mehaničkim mehanizmima satova to je ležaj koji štiti osovinu balansnog točka, inače posebno osetljivu na udarce i vibracije. Veoma je sličan švajcarskom incabloc sistemu zaštite.
Digitalni sat (digital watch): Sat koji vreme pokazuje preko digitalnih brojeva umesto brojčanika i kazaljki.
DL premaz ili DLC (diamond like coating): Zaštitni sloj ugljeničnog materijala koji ima određena svojstva dijamanta. Stavlja se preko čelika kako bi mu se višestruko povećala otpornost na grebanje.
Dragulji ili češće rubini (jewels): Sintetički rubini ili safiri, ređe dijamanti, koji se koriste u konstrukciji mehanizama sata i služe za smanjenje trenja.

Eboš (ebauche):Osnovni, nedovršeni mehanizam za sat, spreman za modifikovanje i ukrašavanje prema potrebama časovničara.
Efekat sunčevih zraka (sunburst effect): Završna obrada površine brojčanika na časovniku. Ponegde se naziva efekat radijalnih zraka. Odlikuje se teksturom koja je slična brušenom metalu, s tim da je šara radijalna, sa linijama koje polaze iz centra brojčanika. Odsjaj svetla dovodi do presijavanja poput sunčevih zraka, pa otuda i naziv.
Elektroluminiscencija (electroluminescence): To je tehnologija pretvaranja električne energije u svetlost bez toplote. Satovi sa ovom tehnologijom imaju ekran koji pritiskom na dugme svetli zarad lakšeg očitavanja u mraku.
Emajl (enamel): Dobija se topljenjem fino mlevenog stakla na površnu brojčanika. Proces topljenja i nanošenja tankog sloja na metalnu ploču brojčanika naziva se emajliranje, i mora da se ponovi nekoliko puta kako bi se dobio dovoljno debeo sloj emajla visokog sjaja.

Federhaus (barrel wheel): Malo cilindrično kućište u mehanizmu gde je smeštena glavna opruga koja čuva rezervu snage za sat.
Feder iglica (spring bar): Metalna iglica koja se koristi za držanje kaiša ili narukvice sata. Sastoji se iz male metalne cevčice u kojoj se nalaze opruga i po jedna iglica na svakom kraju. Opruga vrši pritisak tako da iglica ostaje čvrsto u držačima, a skidanje se omogućuje prostim povlačenjem opruge specijalnim alatom.
Fliger (flieger): Reč „flieger“ na nemačkom znači „pilot“ a predstavlja veoma poseban stil pilotskih satova sa dizajnom koji datira iz perioda Drugog svetskog rata. Karakteristike flieger dizajna su mat crni brojčanik koji eliminiše refleksiju, trouglasti marker na dvanaest sati, čitljivi arapski brojevi i odlična luminiscentnost.
Frekvencija (frequency): Brzina kojom sat kuca, meri se otkucajima po satu (bph – beats per hour) ili hercima (Hz).
Funkcija brzog resetovanja (flyback function): Omogućuje resetovanje hronografa bez prethodnog zaustavljanja merenja.

Gajka (loop): Mali obruč od kože, gume, metala, silikona ili tekstila koji se nalazi na kaišu sata. Služi da drži višak kaiša uza zglob.
Gijoše (guilloché): Dekorativna tehnika koja uključuje precizno graviranje intrigantnih šara i paterna kako bi se stvorila lepa tekstura na brojčaniku. Iako se danas te šare mogu dobiti presovanjem, tradicionalna tehnika zahteva majstora koji pomoću rozeta struga ručno pravi komplikovane geometrijske oblike.
Glavna opruga (mainspring): Nalazi se u srcu mehanizma i služi za skladištenje energije koja pokreće mehaničke satove. Napravljena je od elastične čelične legure u obliku tanke trake. Kada se sat navija, glavna opruga se savija i napreže, što stvara kinetičku energiju, dok opruga teži da se odvije. Energije se oslobađa postepenim odmotavanjem glavne opruge, što se dalje prenosi na sistem zupčanika koji pokreću kazaljke.
Glavna ploča (mainplate): Noseći element svakog mehanizma. Na njoj se nalaze svi zupčanici, opruge i poluge koje pokreću sat.
GMT – Srednje vreme po Griniču (Greenwich Mean Time): Odnosi se na komplikaciju merenja dodatnog vremena. GMT sat može meriti najmanje dve, a ponekad i tri vremenske zone.

Hakovanje ili zaustavljanje sekunde (hacking seconds): Funkcija koja zaustavlja sekundnu kazaljku prilikom podešavanja vremena i omogućuje precizniju sinhronizaciju.
Hardleks (hardlex): Vrsta mineralnog stakla koje proizvodi japanska kompanija Seiko. Ima veću tvrdoću i otpornost na ogrebotine u poređenju s običnim mineralnim staklom, ali je manje otporan od safirnog stakla.
Helijumski ventil (helium release valve): Imaju ga određeni ronilački satovi namenjeni za ronjenje sa bocom na većim dubinama. Služi da se tokom izranjanja ispusti helijum iz kućišta kako bi se sat sačuvao od oštećenja prilikom promene pritiska.
Hesalit (hesalite): Vrsta akrilnog stakla, gotovo identičnog pleksiglasu, s tim što je to zaštićeno ime koje koriste Omega i Swatch korporacija. Odlikuje se nešto boljom prozračnosti nego klasična akrilna stakla.
Horologija (horology): Nauka koja proučava merenje vremena i umetnost izrade časovnika.
Hronograf (chronograph): Sat sa funkcijom štoperice.
Hronometar (chronometer): Veoma precizan mehanički sat čiji je mehanizam prošao stroge testove za merenje preciznosti tokom određenog vremenskog perioda u nizu različitih okolnosti. Ne treba mešati sa terminom hronograf.

Indeksi (indices): Oznake koje se koriste za obeležavanje vremenskih podeoka na analognom satu. Mogu se koristiti arapski ili rimski brojevi, trake, palice, tačke ili oznake bilo kog drugog oblika. Ponekad mogu biti obojeni specijalnom bojom koja svetli u mraku.
Indiglo (indiglo): Zaštićen naziv i proizvod časovničarskog brenda Timex. To je elektroluminiscentna ploča koja funkcioniše kao pozadinsko osvetljenje brojčanika kada se kroz nju propusti električna energija. Pošto je cela površina brojčanika Timex satova sa Indiglo sistemom suštinski jedna elektroluminiscentna ploča, ona ravnomerno osvetljava ceo brojčanik i troši manje energije u odnosu na tradicionalan način električnog osvetljavanja.
Indikator (indicator): Opšti naziv za pokazivače dodatnih funkcija satova. Najčešće su to dodatne kazaljke, kao kod indikatora rezerve snage, ali mogu biti i drugačijeg oblika, npr. indikator dana i noći.
Inkablok (incabloc): Sistem za zaštitu balanse od udara, koji se koristi u švajcarskoj časovničarskoj industriji. To je sistem opruge i ležajeva od sintetičkih rubina koji podržavaju osovinu balansnog točka u mehaničkom satu, kako bi se ti najdelikatniji delovi zaštitili od oštećenja u slučaju fizičkog udara.
ISO (International Organization for Standardization): Nevladina organizacija koju čine tela za standarde iz više od 160 zemalja, a i prepoznatljiv globalni standard za robu i usluge od poverenja. U časovničarskoj industriji najprepoznatljiviji je ISO 6425 za ronilačke satove, uveden 1996. godine.

Jednosmerni rotirajući okvir (unidirectional rotating bezel): Okvir na kućištu koji se rotira samo u jednom pravcu; posebno je koristan roniocima za praćenje vremena pod vodom.

Kabošon (cabochon): Dragi kamen, oblikovan i poliran, ali nije fasetiran. Obično je sferičan s jedne strane, a ravan s druge. U časovničarstvu ovaj termin označava ukras od dragog kamena na satu. Najčešće se nalazi na krunici, kao što je to slučaj kod većine modela brenda Cartier.
Kaiš (strap): Traka od kože, platna ili gume koja drži sat na zglobu. Pričvršćuje se šnalom ili, poput metalnih narukvica, raznim tipovima metalnih kopči.
Kalibar (calibre): Drugi termin za satni mehanizam.
Kazaljke (hands): Pokazivači vremena na satu nazivaju se kazaljkama: mala je za sate, velika za minute i sekundara za sekunde. Ostale kazaljke koje se mogu naći na satovima, a prikazuju dodatne funkcije, nazivaju se indikatorima.
Kinetik (kinetic): Tip kvarcnog mehanizma koji kombinuje mehaničke delove, kao što je rotor za navijanje automatskih satova, sa kvarcnom tehnologijom. Poznat je i pod nazivom automatski kvarcni sat.
Ključ (winding stem): Deo na desnoj strani kućišta koji spaja krunicu i mehanizam a služi za navijanje glavne opruge.
Komplikacija (complication): Svaka funkcija koja postoji pored prikazivanja vremena, recimo prikaz dana i datuma, mesečevih mena, rezerve snage, itd.
Kopča na preklop (deployment clasp): Kopča koja se zatvara preklapanjem i osigurava narukvicu ili kaiš od slučajnog otkopčavanja.
Krunica (crown): Dugme sa strane kućišta koje se koristi za podešavanje vremena i datuma ili navijanje mehaničkih satova.
Ksenonska lampica (xenon lamp): Veoma svetla lampa koja se ponekad koristi za osvetljavanje brojčanika. Viđa se kod satova koji se napajaju baterijom.
Kućište (case): Štiti komponente sata smeštene unutar njega.
Kvarcni kristal (quartz crystal): Mali, jeftin kvarcni kristal koji se u kvarcnim satovima koristi da obezbedi izuzetno stabilnu i tačnu frekvenciju za merenje vremena.
Kvarcni mehanizam (quartz movement): Tip mehanizma koji koristi kvarcni kristal kao oscilator i bateriju za napajanje. Kvarcni satovi su veoma precizni.

Lak (lacquer): Vrsta premaza visokog sjaja koji se nanosi na brojčanik časovnika. Najčešće se pravi od smole ekstrahovane iz drveća i u upotrebi je još od antike. Poznat je urushi lak koji se u Japanu proizvodi i upotrebljava više od 1.000 godina, a Seiko ga koristi za svoje najskuplje modele.
Limitirano izdanje ili ograničena serija (limited edition): Model časovnika određenog brenda, proizveden u ograničenom, najčešće malom broju primeraka. Limitiranim izdanjima satova obeležava se određena prilika ili prekretnica u postojanju brenda. Takvi satovi obično koštaju više od standardnih, jer su ređi, a često su i napravljeni od ekskluzivnijih materijala.
Link (link): Naziva se još i karika. To su delovi od kojih je sastavljena metalna narukvica za sat.

Manufakturna proizvodnja (in-house production): Proizvodnja mehanizama i ostalih delova časovnika od strane određenog brenda. Najčešće se pominju manufakturni, in-house mehanizmi, što znači da je mehanizam proizveo sam brend u svom postrojenju, tj. nije ih naručio od drugog proizvođača. Ponekad neke delove prave sestrinske kompanije u vlasništvu istog konglomerata ili neke druge firme s kojom brend ima poseban, ekskluzivan odnos, pa se i takvi slučajevi smatraju in-house proizvodnjom.
Markeri (index): Oznake koje obeležavaju sate na brojčaniku.
Mehanički sat (mechanical watch): Sat koji pokreće mehanizam sa oprugom za navijanje.
Mehanizam (movement): Unutrašnji mehanički sklop koji pokreće funkcije merenja vremena.
Mesečeve mene (moonphase): Komplikacija koja prati faze Meseca. Nekada se koristila za praćenje plime i oseke i zato je bila bitna za moreplovce. Danas je opstala jer lepo izgleda.
Meteorit (meteorite): Kada meteor padne na Zemlju, naziva se meteorit. Nalazi se u prirodi u sirovom obliku. Pravi meteorit se ne može industrijski proizvoditi. U časovničarstvu se koristi za izradu brojčanika, tako što se iseče u tanke listiće i obrađuje. Mineralni i metalni sastav meteorita je raznolik, što stvara različite šare, pa je i svaki brojčanik unikatan.
Mikrobrend (microbrand): Nezavisna časovničarska manufaktura koja proizvodi satove u malim količinama (od 300 do 3.000 satova godišnje), koristeći neke delove i mehanizme drugih, često renomiranih proizvođača.
Mikrorotor (microrotor): Rotor automatskog mehanizma koji je manjih dimenzija nego što je uobičajeno. Za razliku od standardnog rotora, koji se nalazi na vrhu, mikrorotor je postavljen unutar samog mehanizma i ne zaklanja pogled na delove kalibra. Uz mikrorotor visina mehanizma je manja, te su satovi koji ga koriste tanji.
Minut repetitor (minute repeater): Komplikacija koja nakon pritiska na dugme zvukom zvona objavljuje vreme u satima, četvrtinama sata i minutama.
Modul (module): Naziv za elektronski ili mehanički sklop. Koristi se i kao sinonim za ceo kvarcni mehanizam, ili za određeni mehanički sklop dodat osnovnom mehanizmu kako bi časovniku obezbedio dodatne funkcije ili komplikacije. Takav kalibar se naziva mehanizam sa modularnom konstrukcijm.
Most (bridge): Metalni deo mehaničkog kalibra čija je primarna funkcija da drži druge delove mehanizma. Najprepoznatljiviji je balansni most (balance bridge), koji drži najvitalnije delove mehaničkog sata – balansu i balansnu oprugu.

Narukvica (bracelet): Pričvršćuje sat za vaš zglob, obično je napravljena od materijala kao što su nerđajući čelik, zlato, titanijum, ili od keramike, uglavnom u skladu s materijalom kućišta.
Nato kaiš (NATO strap): Najlonski kaiš za ručni sat, prvobitno korišćeni samo u vojne svrhe. Dizajniran je s namerom da dodatno obezbedi sat u otežanim okolnostima. Ukoliko feder-iglica popusti, kaiš neće dozvoliti da sat sklizne sa zgloba.
Navijač ili sat sa manuelnim mehanizmom (manual wind watch): Sat sa mehaničkim kalibrom, koji zahteva ručno navijanje.

Okvir, korona ili luneta (bezel): Prsten oko brojčanika, često bez numeričkih oznaka, ali može i da ih ima. Okviri mogu biti fiksni ili rotirajući u jednom ili oba smera.
Omaž (homage): Po definiciji, omaž znači poštovanje, čast; nešto što se radi u čast nekoga ili nečega. U časovničarstvu označava sat čiji je dizajn inspirisan već postojećim časovnikom i s njim ima neke vizuelne sličnosti kojima se odaje počast, ali nije njegova prosta kopija.
Oscilator (oscillator): Deo mehanizma koji osciliranjem stvara ritam, obično balansni točak u mehaničkom satu ili kvarcni kristal u kvarcnom.
Osvetljenje (luminosity): Sposobnost kazaljki i markera, kao i drugih oznaka na brojčaniku, da svetle u mraku ili pri slabom osvetljenju. To se postiže specijalnim fosfoluminiscentim bojama koje reaguju na svetlost.
Otpornost na udarce (shock resistance): Sposobnost sata da izdrži šok usled udara, izmerena nizom testova.

Parašok (parashock): Antišok sistem koji koristi Citizen. Po dizajnu i nameni je sličan diashock ili incabloc sistemima za zaštitu balanse od udaraca i vibracija.
Perlaž (perlage): Kružno brušena dekoracija na mehanizmima, ponekad i na drugim metalnim delovima časovnika, koja podseća na mnoštvo bisernih perli. Osim dekorativne, kružno brušene površine imaju ulogu da hvataju sitna zrnca prašine koja bi mogla tu da se zateknu i da ih drži dalje od osetljivih pokretnih delova mehanizma.
Platina (platinum): Plemeniti metal srebrnobele boje. U časovničarskoj industriji se koristi za izradu kućišta i narukvica, neretko i za kazaljke i markere luksuznih satova.
Pleksiglas (plexiglas): Zaštićeno ime vrste akrilnog stakla napravljenog od sintetičkog polimera. Na tržištu je predstavljen 1933. godine, odlikuje se dobrim termodinamičkim svojstvima, ima odličnu transparentnost i elastičnost, ali se može vrlo lako ogrebati.
Podbrojčanik ili registar (subdial): Mali brojčanik na ciferblatu koji se koristi za prikaz dodatnih informacija.
Poklopac kućišta (case back): Poklopac koji zatvara zadnji deo kućišta i štiti mehanizam. Obično se zašrafljuje u kućište ili je pričvršćen zavrtnjima, a može biti čvrst ili imati providan prozor za prikaz mehanizma.
Providan poklopac kućišta (exhibition caseback): Poklopac kućišta od stakla, mineralnog ili safirnog, koji omogućuje pogled na mehanizam.
Prozor ili prozorčić (aperture): Mali otvor na brojčaniku za prikaz dodatnih informacija, kao što su dan i datum.
Pulsometar (pulsometre): Sat, najčešće hronograf, sa specijalnom pulsometrijskom skalom odštampanom na brojčaniku, koja se koristi za izračunavanje broja otkucaja srca u minuti.
PVD premaz (physical vapor deposition coating): Odnosi se na različite tehnike taloženja tankog sloja boje i/ili zaštitnog materijala, tako što se materijal u vakuumu pretvori u paru i nanosi na podlogu kao prevlaka. Pošto proces spaja materijale na molekularnom nivou, može da obezbedi izuzetno čiste premaze visokih performansi i sjaja.

Radio-kontrolisani sat (radio-controled watch): Vrsta kvarcnog sata sa radio-prijemnikom koji se automatski sinhronizuje sa vremenskim kodom koji prenosi radio-predajnik povezan s vremenskim standardom kao što je atomski sat.
Regulator (regulator): Deo mehanizma koji se koristi za podešavanje njegove preciznosti.
Rezerva snage (power reserve): Period tokom kojeg će sat raditi nakon što je potpuno navijen.
Ronilački sat (diver watch): Sat dizajniran za podvodno ronjenje koji ima, kao minimum, otpornost na vodu veću od 1,1 MPa, što je ekvivalentno 110 m; mora imati rotirajući okvir sa minutnom skalom za merenje vremena zarona i upadljive markere koji dobro svetle u mraku. Ronilački satovi su napravljeni od robustnog, izdržljivog i na koroziju otpornog materijala.
Rotor (rotor): U automatskom satu rotor je metalni teg koji se ljulja kada se sat pomera tokom nošenja, što automatski namotava glavnu oprugu.
Roze zlato (rose gold): Legura zlata i bakra. Mešanjem ova dva metala menja se boja finalnog proizvoda a i broj karata. Na primer, najčešća je legura sa 75 procenata čistog zlata i 25 procenata bakra, to je 18-karatno ružičasto zlato.
Rubin (ruby): Sintetički dragulji crvenkaste boje koji se koriste u časovničarstvu kao ležajevi za smanjenje trenja na kritičnim tačkama mehanizma, što zauzvrat poboljšava tačnost i izdržljivost satova.

Safirno staklo (sapphire glass): Staklo velike tvrdoće, napravljeno od sintetičkog safira.
Sintetički safir (sythetic sapphire): Tvrd, providan materijal napravljen kristalizacijom čistog aluminijum-oksida na visokoj temperaturi. Ima istu tvrdoću kao i prirodni safir, što ga čini jednim od najtvrđih materijala, otpornim na grebanje. Koristi se kao staklo na kućištu sata.
Skačući sati (jump hour): Funkcija sata gde se vreme najčešće prikazuje digitalno kroz otvor na brojčaniku. Vreme se menja svakog sata u trenutku, pa izgleda kao da pločica sa brojem skoči na mesto. Postoje i analogni prikazi ove komplikacije: satna kazaljka u pravom trenutku skoči na sledeći sat, umesto da se postepeno kreće.
Skeletizovan sat (skeleton watch): Sat u kome su kućište i različiti delovi brojčanika izrezani kako bi mehanizam bio vidljiv na brojčaniku.
Specijalno izdanje (special edition): Ekskluzivno izdanje nekog modela časovnika posebnog dizajna, kojim se obeležava neki bitan događaj ili saradnja. Izdanje ne mora nužno biti i limitirano, tj. imati unapred određen broj proizvedenih primeraka.
Spring drajv (spring drive): Vrsta mehanizma koji je razvio Seiko. Poput mehaničkih mehanizama, on energiju generiše navijanjem glavne opruge. Razlika je u tome što se klasičan način proizvodnje energije kombinuje sa savremenim elektronskim regulatorom i kvarcnim oscilatorom kako bi se dobila visoka preciznost kakvu nijedan čisto mehanički sat ne može da ostvari.
Staklo (crystal): Proziran, tvrdi kristal koji štiti brojčanik. Može biti od različitih materijala, pa tako postoji akrilno, mineralno i safirno staklo.
Sterilan brojčanik (sterile dial): Brojčanik koji nema logo niti druge oznake brenda koji ga proizvodi. Takvi satovi su proizvedeni za upotrebu u vojsci i drugim bezbednosnim jedinicama.
Super-luminova (Super-LumiNova): Zaštićeno ime za fosfoluminiscentnu boju koja svetli u mraku. Nanosi se na markere na brojčaniku kako bi bili čitljivi pri smanjenoj vidljivosti, noću ili u vodenim dubinama.
Svetsko vreme (world time): Sat s funkcijom prikazivanja vremena u dvadeset četiri vremenske zone. Ovakav sat ima dodatni okvir, spoljašnji ili unutrašnji, na kome su ispisana imena dvadeset četiri velika grada, od kojih svaki predstavlja vremensku zonu u kojoj se nalazi. Na taj način možete lako izračunati vremensku razliku za bilo koje mesto u svetu u odnosu na vaše lokalno vreme.

Taster ili druker (taster, pusher): Dugme za pokretanje dodatnih funkcija sata.
Tahimetar ili brzinomer (tachymeter): Skala na okviru ili ivici brojčanika koja se koristi za merenje brzine na osnovu proteklog vremena.
Tajmer za jahting (yacht timer): Tajmer za odbrojavanje koji se koristi pred start trka jahti.
Telemetar ili daljinomer (telemeter): Skala na okviru ili ivici brojčanika koja omogućuju da se izmeri rastojanje do događaja koji se može videti i čuti.
Titanijum (titanium): Lagan nerđajući metal visoke čvrstoće, koji se koristi za izradu kućišta i narukvica. Prepoznaje se po sivkastoj boji, tamniji je i lakši od čelika.
Turbijon (tourbillon): Mehanički sklop (zaprečni mehanizam i balansni točak u rotirajućem kavezu) koji se suprotstavlja uticaju gravitacije na tačnost sata.

Ušice ili držači kaiša (lugs): Delovi na kućištu sata koji štrče i služe za pričvršćivanje kaiša ili narukvice.
UTC – Univerzalno koordinisano vreme (Coordinated Universal Time): Funkcija sata identična onoj koja se naziva GMT.

Večiti kalendar (perpetual calendar): Komplikacija tačno prikazuje datum, uzimajući u obzir različite dužine meseci i prestupne godine.
Vibracija (vibration): Kretanje balansnog točka iz jedne krajnje tačke u drugu i nazad.
Vibrograf (timegrapher): Časovničarski instrument kojim se pomoću mikrofona, koji registruje zvuk koji proizvodi pokret zaprečnog mehanizma dok sat radi, proverava rad i preciznost mehanizma.
Vodootpornost (water resistance): Mera do koje je sat dizajniran da spreči ulazak vode u kućište i ošteti mehanizam.
VPH – vibracija po satu (vibrations per hour): Jedinica mere učestalosti vibracija po satu vremena.
Vrhunski hronometar (superlative chronometer): Hronometar najvišeg kvaliteta i preciznosti. Preciznost mehanizma koji nosi ovu oznaku nadmašuje COSC sertifikovan sat, i radi u okviru ±2 sekunde na dan. Oznaku superlative chronometer možemo videti na satovima marke Rolex.

Zaprečni mehanizam (escapement): Sklop u mehaničkom kalibru koji kontroliše rotaciju točkova, samim tim i kretanje kazaljki.
Zaprečni mehanizam sa polugom (lever escapement): U mehaničkim satovima najčešći tip zaprečnog mehanizma koji prenosi energiju na balansni točak.
Zaracu (zaratsu): Tehnika poliranja metalnih površina do visokog sjaja, glatkih poput ogledala. Naziv je dobila od japanskog izgovora imena nemačke kompanije Sallaz, proizvođača mašina za obradu metala.
Zulu vreme (zulu time): Drugi termin za univerzalno koordinisano vreme (UTC), vremenski standard koji se koristi u vazduhoplovstvu, računarstvu, navigaciji, vremenskoj prognozi i mnogim drugim oblastima.
Zvono (chime): Odnosi se na zvuk gonga i čekića unutar satnog mehanizma. Satovi koji poseduju komplikaciju zvona mogu da kazuju vreme zvukom.

Ženevska šara ili ženevske pruge (cotes de Genève): Vrsta završne obrade na satnim mehanizmima u vidu paralelnih, talasastih pruga, mašinski ili ručno rađenih u metalu, simbol švajcarskog časovničarstva. Osim dekorativne ima i praktičnu funkciju: urezi između pruga prašinu zadržavaju spolja i tako sprečavaju blokiranje zupčanika.
Ženevski žig (poinçon de Genève): Oznaka kojom se potvrđuje da je određeni časovnik proizveden u jednoj od ženevskih manufaktura koje se pridržavaju pravila o konstrukciji i reglaži mehanizma, odnosno sata. Žig se može shvatiti kao viša instanca oznake Swiss Made, koja se dodeljuje najluksuznijim satovima izuzetnog kvaliteta. Oznaka se stavlja na most ili osnovu mehanizma.
Žuto zlato (yellow gold): Jedna od nekoliko vrsta zlata koje se koriste u izradi kućišta i narukvica. Najčešće je to zlato od 14 i 18 karata.